- Financieel risicoprofiel
Krijg zicht op (de beheersing van) uw belangrijkste financiële risico’s en het benodigd buffervermogen.
Risicomanagement staat volop in de belangstelling van onderwijsorganisaties. Dat is niet zonder reden. Door teruglopende bekostiging en stille bezuinigingen lopen de vermogensposities terug. Om verantwoorde (investerings-) beslissingen te kunnen blijven nemen is het van groot belang zicht te hebben op de financiële risico’s waaraan de onderwijsorganisatie wordt blootgesteld.
Bestuurlijke verantwoording
Vanuit de Code Goed Onderwijsbestuur is het bestuur verplicht verantwoording af te leggen over de risicobeheersing van de organisatie.
Wat is risicomanagement eigenlijk en wat kan ik ermee als onderwijsinstelling?
Kort gezegd verstaan we onder risicomanagement: ‘het systematisch analyseren van de organisatie op risico’s, met als doel de kans erop te verkleinen en de impact ervan op de organisatie te reduceren’. Risicomanagement is gekoppeld aan doelstellingen. Een van de gronddoelstellingen van elke organisatie is de borging van de continuïteit van de organisatie. Deze continuïteit komt in gevaar wanneer de lasten niet meer uit de baten bestreden kunnen worden en er onvoldoende (liquide) vermogen aanwezig is om het al dan niet tijdelijke financiële tekort te dekken. Om aan de gronddoelstelling van het borgen van de continuïteit te kunnen blijven voldoen, is het daarom nodig om zicht te krijgen op de belangrijkste financiële risico’s waaraan de organisatie wordt blootgesteld en hoe deze risico’s worden beheerst. Dit kan worden samengevat tot de vraag hoeveel vermogen nodig is om het financieel risicoprofiel af te dekken.Hoe krijg ik zicht op mijn financieel risicoprofiel?
Controlgroep heeft in samenwerking met Finlogic een beproefde methodiek ontwikkeld waarmee de financiële risico’s in beeld gebracht en gewaardeerd worden. Dit proces verloopt in nauwe samenwerking met de onderwijsorganisatie. In een delegatie brengen wij vertegenwoordigers van de organisatie bij elkaar die samen een compleet beeld kunnen geven. Bij de samenstelling houden we er rekening mee dat enerzijds de noodzakelijke inhoudelijke kennis op de verschillende deelterreinen aanwezig is en anderzijds de voor het proces relevante invalshoeken belicht kunnen worden. Na het proces van risico-identificatie en risicowaardering wordt berekend hoeveel vermogen noodzakelijk is om het financieel risicoprofiel af te dekken. Dit doen we met behulp van speciaal hiervoor ontwikkelde simulatiesoftware. Uit de daarna opgestelde rapportage wordt inzichtelijk wat de belangrijkste te beheersen financiële risico’s zijn, de mate waarin deze risico’s worden beheerst en wat hun relatieve invloed op het financieel risicoprofiel is. Zo verkrijgt u zicht op de juiste prioriteiten bij de beheersing van uw financiële risico’s. Wij hebben al veel onderwijsorganisaties in zowel het primair als voortgezet onderwijs geholpen bij de totstandkoming van een financieel risicoprofiel.- Onze strategie
Hoe verloopt zo’n proces om te komen tot het financieel risicoprofiel nu concreet?
STAP
01
Bestudering van voor het proces relevante documenten
Vooraf bestuderen wij de laatst bekende jaarrekening, de managementletter en het accountantsverslag. Hiermee krijgen wij zicht op de soorten baten- en lastenstromen en de omvang daarvan, de financiële positie en de mate van interne beheersing van de organisatie.
STAP
02
Startsessie met een delegatie vanuit de organisatie
Voorafgaand aan de inhoudelijke risico-identificatie en de risicowaardering verkrijgen we via een startpresentatie een juiste en eenduidige perceptie van wat een financieel risico is, wat een financieel risicoprofiel is en hoe je tot een financieel risicoprofiel kan komen. Na deze startsessie is voor de delegatie van de organisatie duidelijk welke criteria we hanteren en welke methodiek we toepassen bij de risico-identificatie en waardering. Hierdoor kan het proces inhoudelijk soepel en gestructureerd verlopen.
STAP
03
Risico-identificatie en waardering
Aan de hand van een vaste methodiek worden de belangrijkste financiële risico’s geïdentificeerd en wordt een inschatting gemaakt van kans en financiële impact. Deze vaste methodiek is voor een belangrijk deel gestoeld op het gedachtegoed van de Commissie Vermogensbeheer Onderwijsinstellingen (commissie Don) en gevalideerd in de praktijk. De methodiek borgt dat alle van belang zijnde risico’s in beeld komen en voorkomt dubbeltellingen in het profiel. Een belangrijk onderdeel van de risico-identificatie en de risicowaardering is het bestaan en de werking van beheersmaatregelen in kaart te brengen.
STAP
04
Simulatie
Niet alle risico’s zullen zich tegelijkertijd in de maximale omvang voordoen. Daarom is een methode nodig om te bepalen hoeveel buffervermogen nodig is om met een gewenste zekerheid te bepalen dat het aanwezige financiële risicoprofiel kan worden afgedekt. Wij beschikken over beproefde software waarmee een geïdentificeerd risicoprofiel kan worden doorgerekend naar een benodigde hoogte aan buffervermogen. Standaard wordt gewerkt met een zekerheidspercentage van 90 procent. Het bestuur kan echter zelf aangeven welk zekerheidspercentage de organisatie wil hanteren.
STAP
05
Rapportage
De rapportage over het financieel risicoprofiel is helder van structuur en zodanig vormgegeven dat deze goed leesbaar en inhoudelijk te volgen is door stakeholders bij uw organisatie die niet inhoudelijk bij het proces betrokken zijn geweest (zoals bijvoorbeeld een MR en (overige) Raad van Toezichtleden).
Hieronder zijn een aantal onderdelen uit een voorbeeld rapportage opgenomen
Benodigd buffervermogen bij verschillende zekerheden
Uit de grafiek valt af te leiden dat om alle risico’s binnen 1 jaar in hun maximale omvang af te kunnen dekken een buffervermogen van € 2.650.000 benodigd is. Omdat niet alle risico’s zich op hetzelfde moment in hun maximale omvang openbaren, is via de simulatie bepaald dat met een gewenste zekerheid van 90% een aan te houden vermogen van € 1.526.000 voldoende is om het financiële risicoprofiel af te kunnen dekken.
Kansverdeling van de risicosimulatie
De grafiek laat de frequentieverdeling zien van de uitkomsten van de 10.000 uitgevoerde simulaties via de toegepaste simulatietechniek.
Top 10 financiële risico’s met de relatieve invloed op het financieel risicoprofiel
Deze grafiek geeft een beeld van de invloed van de individuele risico’s op het financieel risicoprofiel. Zo verkrijgt u zicht op de juiste prioriteiten bij de beheersing van uw financiële risico’s.
Confrontatie berekend buffervermogen met aanwezig vermogen
In bovenstaande grafiek wordt het berekende benodigde buffervermogen vergeleken met het aanwezig eigen vermogen, het aanwezig netto werkkapitaal (in hoeverre is het eigen vermogen ook in liquide vorm aanwezig?) en de beschikbare bufferliquiditeit, conform de systematiek van de Inspectie van het Onderwijs.
Tot slot: waarom kiezen voor ons als dienstverlener voor uw financieel risicoprofiel?
Wij hebben ruime ervaring in controlling, financieel management en risicomanagement in zowel het voortgezet onderwijs als het primair onderwijs. Wij kennen de specifieke risico’s die zich bij onderwijsorganisaties kunnen voordoen. De door ons ontwikkelde systematiek voor een financieel risicoprofiel onderscheidt zich van andere door een beproefd totaalconcept:
- Uw organisatie-specifieke situatie wordt in kaart gebracht, er wordt niet uitgegaan van algemeenheden;
- Wij zijn werkzaam in het PO en VO en beschikken over specialistische kennis over financiën en ontwikkelingen in het PO en VO. Vanuit onze expertise zijn wij een volwaardige gesprekspartner en een klankbord voor het schoolbestuur;
- Normen en methodiek van de Inspectie van het Onderwijs zijn verwerkt in ons systeem;
- In het proces wordt een representatieve delegatie van uw organisatie betrokken, dit leidt tot draagvlak, betrokkenheid en acceptatie;
- Een heldere beschrijving en onderbouwing van de risico’s;
- Heldere rapportage, ook voor andere stakeholders bij uw organisatie goed leesbaar;
- Wij beschikken over een ‘schade-database’ van de afgelopen jaren van zowel het PO als VO, waardoor wij op een aantal risico’s gefundeerde onderliggende berekeningen kunnen maken ter onderbouwing van de keuze van kansklasse en gevolgklasse;
- Wij volgen een door ons ontwikkelde, in de praktijk getoetste en bewezen methodiek, leidend tot volledigheid en voorkomen van dubbeltellingen;
- Wij maken gebruik van beproefde simulatiesoftware voor een gedegen onderbouwing van uw benodigd buffervermogen;
- Last but not least’ bieden wij deze dienstverlening aan tegen een zeer concurrerende prijs.
